Merkezi yönetim , mertebeler silsileleri ile merkeze yani devlete bağlı kişilerden oluşur . Bu nedenle kararların tamamı devlet tüzel kişiliğin adı ve bünyesi altında kalır.
Merkezden yönetimde kamu kudretinin tüm unsurları ve hizmetleri tek bir merkezde toplanmıştır ve kararları alma, uygulama o merkeze aittir. Merkez kararı aldıktan sonra uygulanması için alt birimlere iletir. Bu da hiyerarşiyle işler. Devlet tüzel kişiliği, kendinden başka tüzel kişilere yetki aktarımını reddeder.
Bu ayrımda genel olarak merkezi yönetimden beklenen genel nitelikte ve bütün ülkeyi kapsayan hizmetlerin yerine getirilmesi iken; yerinden yönetimden bölgesel veya yerel nitelikli hizmetlerin ise yerel yönetim ve kurum/kuruluşlarca gerçekleştirilmesidir.
Merkezden yönetim , kamu hizmetlerinde birlik ve bütünlüğü sağlamak amacıyla söz konusu hizmetlere ilişkin karar ve faaliyetlerin merkezi hükümet ve onun hiyerarşik yapısı içinde yer alan örgütlerce yürütülmesi demektir. Merkezden yönetim ilkesi, "siyasi" ve "idari" olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Türkiye'deki Merkezi Yönetim Birimleri Nelerdir ? Ülkemizde merkezi yönetim bakanlar kurulu, başbakanlık ve cumhurbaşkanlığından oluşmaktadır. Merkezi yönetime yardımcı olan kuruluşlar da bulunmaktadır. Bu kuruluşlar ise; Danıştay, Sayıştay, Milli Güvenlik Kurulu, Devlet Planlama Teşkilatıdır.
Üçe ayrılır. Merkezi yönetim -İl yönetimi- Yerel yönetimler 2- MERKEZİ YÖNETİMİN BAŞINDA KİM BULUNUR? Merkezî yönetimin başında Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu vardır. Bakanlar Kurulu, başbakan ve bakanlardan meydana gelir.
Merkezi yönetimin faydaları • Merkezdeki hükümetin siyasi ve idari açıdan güçlenmesini sağlar. Yönetimde birlik ve beraberliği sağlar, birlik ve beraberliğe katkıda bulunur. Ekonomik ve sosyal kalkınmanın bölgeler arasında dengeli şekilde yürütülmesini sağlar.
İdari yerinden yönetim , fonksiyonel yerinden yönetim ve coğrafi yerinden yönetim olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Belirli bazı işlevlerin merkezi yönetimden alınarak özerk kurumlara verilmesidir.
Temel yönetimi gerçekleştiren organlara da merkezi yönetim birimi ismi verilmektedir. Bunun dışında iller ve ilçelerde de merkezi yönetime bağlı kurumlar bulunmaktadır. İllerin ve ilçelerin merkezi yönetime bağlı kurumlar tarafından yönetilmesine ise merkeze bağlı yönetim ismi verilmektedir.
Yönetim Birimleri Nedir? Muhtarlık, belediye, kaymakamlık ve valilik gibi yönetim birimleri bulunmaktadır. Her yönetici farklı büyüklükteki bölgeyi yönetir. Böylece aşamalı olarak gerçekleşen yönetim sayesinde ülke çok daha rahat ve iyi yönetilebilir.
Merkezi idare genel itibariyle ülke düzeyinde yürütülen milli kamu hizmetlerini üstlenen idari birimdir. Merkezi idarede tek bir tüzel kişilik vardır o da devlet tüzel kişiliğidir. Merkezi idarede bir başkent teşkilatı bir de başkent teşkilatına bağlı taşra teşkilatı vardır.
Merkezden Yönetimin Sakıncaları Kamu hizmetlerinin gecikmesine ve yerel ihtiyaçların yeterince karşılanamamasına sebep olabilir. Merkezden yönetimin yükünün fazla olması asıl yapması gereken hizmetlerin yerine getirilmesine engel olabilir. Merkezden yönetim demokrasinin gelişmesini engelleyebilir, yavaşlatabilir.
İdari, kültürel, Bilim ve Teknik, Kamu İktisadi Teşebbüsler, Düzenleyici ve Denetleyici Kuruluşlar, Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları ve Sosyal Kamu Kurumları hizmet yönünden yerinden yönetimlere örnek verilebilir.
Türkiye'de yerel yönetim birimleri 1982 Anayasası hükümlerine göre; il özel idaresi, belediyeler (büyükşehir, il, ilçe, belde belediyeleri) ve köylerdir. Kanunla il kurulduğunda, İl özel idareleri ve il belediyeleri de kurulmuş olur.
Siyasal yerinden yönetim ya da siyasal özerklik, federal devletlerde desantralize edilmiş ve iç işleyişinde örgütlenmesinde özerk olan federal yönetime bağlı federe birimleri kapsamaktadır. Daimi bir nüfus, belirli bir ülke, hükümet ve diğer ülkelerle ilişkilere girmeye dayanan egemenlik, devlete aittir.
1 sayılı CBK'da Cumhurbaşkanına Ofisler üzerinde tanınan yetkiler de Ofislerin ayrı kamu tüzel kişilikleri bulunduğu için idari vesayet ilkesi çerçevesinde değerlendirilmek durumundadır.
SON YAZILAR
