Örneğin, “İhtiyar adam” tamlamasındaki sıfat (ihtiyar), nitelediği ismin (adam) yerini “İhtiyar, ne geziyorsun burada?” cümlesindeki gibi tutacak olursa, bu cümledeki “ihtiyar” adlaşmış sıfat olarak kabul edilmektedir. Çünkü kendisinden sonra gelen ismi yutmuş ve onun yerini tutmuştur.
''Yaralı annesini görünce mutlu oldu.'' İlk cümlede yaralı sözcüğü çocuk ismi niteleyen bir niteleme sıfatı olarak görev üstlenmiş durumda. İkinci cümlede ise çocuk ismi düşerek yaralı onu nitelemektedir. Yani ismin yerine geçen yaralı sözcüğü böylece adlaşmış sıfat oluşturur.
Bazen kişinin tam olarak bilinmediği ya da niteliğinin vurgulanmak istendiği durumlarda isim söylenmeyip sıfat , ismin yerine geçirilebilir. Bu tür sözcüklere adlaşmış sıfat denir.
Bu duruma örnek olarak kurallı birleşik sıfat örnekleri verirsek; güzel göz-lü köpek, büyük yaprak-lı çiçekler, uzun boy-lu çocuk, küçük pencere-li ev… Görüleceği üzere bu durumda aslen isim kökenli olan bir kelime -lı eki alarak sıfat haline dönüşerek, önündeki sıfatla birlikte kurallı birleşik sıfat oluşturmaktadır.
İsim - fiiller fiil kök veya gövdelerine getirilen “-ma, -ış, -mak” ekleriyle oluşturulur. İsim - fiil eklerini “ma(y)ışmak” şeklinde kodlayarak ezberlemeniz mümkündür. Bu üç ek, fiillerin cümlede isim olarak kullanmalarını sağlar. Örneğin, “bak-” fiil köküne gelen “-ış” eki bu kelimeyi “bakış” ismine dönüştürür.
Eğer yukarıda görülen kip ya da şahıs eklerinden herhangi biri alınarak kelime kurulumu yapılıyor ise, bu durum çekimli fiil olarak öne çıkmaktadır. ... Mastar olarak kök kelimelere örnek vermek gerekirse, 'Yürümek, yatmak, çalışmak sezmek, gelmek, yazmak, bakışmak' kelimeleri öne çıkmaktadır.
Bir sıfatın yanındaki ismi yutmasına adlaşmış sıfat adı verilmektedir. Her sıfat sıfat fiil değildir. Sıfat fiiller fiil köklü sözcüklerin belirli ekler alarak sıfat görevinde kullanılmasına denilmektedir. Her sıfatın sıfat fiil olmayışı gibi her adlaşmış sıfat da sıfat fiil değildir.
Yapısında birden fazla kelime barındıran sıfatlardır. Külyutmaz öğretmen, mirasyedi gençler, boşboğaz insanlar, boğazına düşkün adam, birtakım sorunlar, cana yakın çocuk… Anlamca kaynaşmış sıfatlardır.
Yapısında birden fazla kelime barındıran sıfatlara birleşik sıfat denmektedir. En az iki kelime olması ile beraber daha fazla kelimeden de oluşturulabilir. ... Kaynaşmış birleşik sıfatlar adından da anlaşılacağı üzere, iki kelimenin bütün olarak kullanılması suretiyle yapılan sıfatlardır.
Yemek yapmayı üniversitede öğrenmiştim. (Bu cümlede yer alan “Yapmayı” sözcüğü ilk etapta fiil olarak görünsede cümle içinde yapılan eylemin adını ifade ettiğinden isim fiil örneği olarak gösterilebilir.) Sabahları erken kalkmanın zorluğunu yaşıyordum.
İsimler , varlıkları ve kavramları karşılayan kelimelerdir. Fiiller ise iş, oluş, hareket bildiren kelimelerdir. Yani isimlerde canlı veya cansız bir nesneyi, varlığı, eşyayı veya kavramı karşılama söz konusuyken; fiillerde bir hareket, devinim, iş, gerçekleşen bir olay söz konusudur.
Çekimli fiili ; “kip ve şahıs eki almış fiil ” olarak tanımlamak mümkündür. Daha ayrıntılı bir tanımla, “bir fiilin , yargı bildirmek amacıyla zaman / dilek kiplerinden birini alıp, bir şahsı gösterebildiği fiiller ” olarak tanım yapabiliriz. İki tanımada da ortak olan, fiilin “ kip + şahıs ” eklerini almasıdır.
Fiilimsiler ve çekimli fiiller , fiillerin kök ve gövdelerine ekler alırlar. Fiilimsiler cümlede isim, zarf ya da sıfat olarak kullanılır, çekimli fiiller cümlede sadece fiil yani yüklem olarak kullanılmaktadır. Bir fiilin çekimli fiil olabilmesi için fiil + kip + şahıs eklerini alması gerekmektedir.
B-1) Belgisiz Sıfatlar : İsimleri sayı ve miktar bakımından net olarak belirleyen sıfatlardır. Birkaç, bir, birçok, çoğu, kimi, bazı , bütün, başka, birtakım, hiçbir, her, herhangi gibi belirsizlik anlamı bulunan kelimelerden oluşan sıfatlardır.
" bir " kelimesi "tek" kelimesinin karşılığı ise asıl sayı sıfatıdır. Değilse belgisiz sıfattır: Bir çiçekle yaz olmaz. — bir tane çiçek. — asıl sayı sıfatı
İsim ya da fiil köklerine ve gövdelerine getirilen isim yapım ekleriyle oluşturulmuş sıfatlardır. maç, genişçe bir oda, büyücek bir ev, ekşimsi / ekşimtırak erik, kısacık kol, incecik ip...
İşaret sıfatı , kavramları ve nesneleri işaret etmek amacıyla kullanılan kelimeler olarak ifade edilebilir. İşaret sıfatları cümlede her zaman isimlerden önce gelirler. İsimlerin önünde yer alan işaret sıfatları , isimlere sorulan ''hangi'' sorusuna cevap verirler.
SON YAZILAR
3 cüz nasıl başlar?
Ahmet Arıman kaç yaşında öldü?
Antidepresanlar birden kesilirse ne olur?
Takipsizlik kararı verilen icra dosyası tekrar açılır mi?
Metrekare gramajı nasıl hesaplanır?
Sura ipek eşarp nedir?
Nobran nedir sözlük anlamı?
Kapıcılar Kralı yönetmeni kim?
Ketavel ilaç ne işe yarar?
Biber ve patlıcan fırında nasıl közlenir?
Cemaş hisse kimin?
Gönüllü anne nasıl olunur?
Adlaşmış sıfat fiil nedir örnek?
Uşak hangi bölgede yer alır?
Kararan ocak gözleri sabunla nasıl temizlenir?
Göktürk alfabesini kim kullandı?
Aldatan erkek pişman olup geri döner mi?
Hozan Dino nere?
PES 2020 Demo Pc kaç gb?
Van Merkez Van Erciş arası kaç km?
Tahkimat nedir çeşitleri nelerdir?
KPA aşısı nedir açılımı?
App Store indirme geçmişi nerede?
D&R ın kaç şubesi var?
Zeytin ağacı arasi kaç metre arayla dikilir?
Akülü araba 6 volt mu 12 volt mu?
Rüyada tanımadığın biriyle sevişmek ne anlama gelir?
Jennifer Lopez hamileyken kaç kilo aldı?
Barış Manço nereli ve kaç yaşında öldü?
Kalan kek buzluğa konur mu?
Bursa su abonelik ücreti ne kadar?
LinkedIn hesap kısıtlaması neden olur?
Higrometre neyi ölçer?
1 adet levrek kaç gram?
Yemek masasında neler olmalı?
Basamaklı en küçük tek sayı nedir?
Devlet demir yollarında memur ne iş yapar?
Bitki gövdesi fosil olabilir mi?
Malatya Pazarı bayilik veriyor mu?
Jako Papağan kaç yavru verir?